Ticari istihdamını büyütmek ve yatırım amacı için Almanya’da yeni işyerleri açmak isteyen yurtiçi ve yurtdışı şirketler için düzenleme biçimleri olarak yan şirket, işyeri veya özerk bir şube kuruluşu imkânı vardır.

• Yan şirkette,mevcut olan ana şirket tarafından kurulan kanuni özerk şirket söz konusudur. Yan şirketin kuruluşu seçilen yasal formun şirketler hukukuna bağlıdır. Yabancı şirketler tarafından yapılan kuruluşlar için özel kanuni şartlar ya da sınırlamalar yoktur. Yabancı bir şirketin kuruluşu, müracaatı ve ticaret sicili kaydı için de sadece Alman’daki hükümler geçerlidir. Bununla ilgili daha fazla bilgiyi yandaki linkte bulabilirsiniz.
• İşyeri (özerk şube, yerleşim yeri, ya da bayi adında da geçerli) bütün ilişkilerde işletme merkezine bağlıdır. Sadece mekân bakımından genel merkezden ayrılan müşterek bir ticari işletme söz konusudur. Örneğin faturalar genel merkezin adı altında düzenlenir. İşyeri ticaret sicile kaydedilmez ve bağımlı olduğundan genel merkezden ayrı bir şirket yönetemez. Her işyeri faaliyetini, ikamet ettiği yerin yetkili olan yerel ticaret dairesine kaydetmelidir.
• Özerk şube, ağırlıklı olarak şirketin bir kısmının ayrı muhasebe ve bilanço düzenlemesi ile bağımsız olan ve zamanla mekân ve düzenleme bakımından genel merkezden ayrılan bir yerdir. Özerk şubenin iş faaliyetleri genel merkezininki ile aynıdır ve sadece yardım ya da işletme faaliyetleri ile sınırlı değildir. Şube genel merkezin direktiflerine bağlı olan bir müdüre sahiptir ve bu müdür şirketi dış piyasada temsil etmeye yetkilidir. Genel merkezin düşüncesel olarak ortadan kalktığında kolaylıkla özerk bir şirket olarak devam edebilecek durumda olup sadece bütünlükte kişisel ve organize bakımdan bağımsız bir düzenlemeye sahip olunduğunda özerk şirketten bahsedilebilinir. Ama bu özerk şirket tüzel kişilik değil, genel merkezin bir parçasıdır. Yükümlülüklerin sorumlusu bu sebeple her zaman genel merkezin gerçek ya da tüzelkişisidir. Şube, genel merkezin hukukuna bağlıdır, yani bir yabancı şirketin Almanya’da kurduğu şube ana şirketin hukukuna bağlıdır.

1. Yurtiçi Genel Merkezin Özerk Şubesi

Sadece iş adamları ve ticaret şirketleri özerk bir şube kurabilirler. Özerk bir şube, kuruluşun gerçek gelişmesi ile oluşur. Ticaret sicili kaydı için noterce müracaat edilmesi gerek ve yerel yerin yetkili olan ticaret dairesine işyerinin açılışı bildirilmelidir. Kaydın sadece açıklayıcı bir anlamı vardır. Kayıt koşulları özellikle §§ 13 – 13 c HGB(Alman Ticaret Kanunu)’nda düzenlenmiştir. Aşağıdakiler ayrıntısıyla dikkate alınmalıdır:

2.1 Müracaat

Müstakil tacirya da bir şahıs şirketinin şube müracaatı:

• Müracaat genel merkezin bulunduğu sicil mahkemesinde gerçekleşir ve noter onaylı olması gerekir. Genel merkezin mahkemesi müracaatı şube mahkemesine iletir.
• Müracaat müstakil tacir tarafından ya da şahıs şirketi ise komandite ortağın temsili yetkili sayı ile gerçekleşir.
• Kanunen emredilen imzalar muhafaza edilmesi için şube mahkemesine verilir.

Limited şirketiçin özellikler:

• Müracaat genel müdür tarafından yeter sayı ile gerçekleşir. Müracaata şirket sözleşmesinin tasdikli sureti, şirket ortaklarının listesi, genel müdürlerin ve şubenin tam yetkili ticari temsilcisinin imzaları eklenmelidir. Bunun dışında şube mahkemesine iletilmesi için müracaat formunun tasdikli sureti eklenmelidir.

Anonim şirketi için özellikler:

• Müracaat, yönetim kurulu tarafından yeter sayı ile gerçekleşir. Müracaata yönetmeliğin tasdikli sureti eklenmelidir.

Şubede ve şirkette sonradan yapılan değişiklikler için tekrar müracaat edilmesi gerekir. Sicil mahkemesi müracaatı para cezası ile kabul ettirebilir, § 14 HGB (Alman Ticaret Kanunu)

2. 2 Şirket ve İşyeri Mektupları

Şirketin şubesini ya genel merkez ya da bundan ayrı olarak başka bir şirket yönetebilir. Eğer başka bir şirket kurulursa, şirkette ayrı yolla genel merkeze olan aidiyetin açıklanması gerekir (örneğin: ‘‘XYZ limited şirketinin ABC şubesi‘’).

Şube, şirket mektuplarında şirketin eksiksiz adresini bildirmelidir. Eğer Şubenin bağlı olduğu şirket, genel merkezin şirketinden ayrılıyorsa, bu şubenin şirket bilgileri bildirilmelidir. Bunun dışında şubenin kaydolduğu sicil de bildirilmelidir. Aynı zamanda genel merkezin sicili ve numarası ve de yasal formda buyrulan zorunlu bilgiler verilmelidir.

3. Yurtdışı Genel Merkezin Özerk Şubesi

Yurtdışı sermaye şirketinin şube müracaatı özellikle §§ 13 d – 13 g HGB’de düzenlenmiştir. Aşağıda, bir
Avrupa Birliği üyesi ülkesinin limited şirketinin şube kuruluşunda hangi talepleri dikkate alması gerektiği örnek şekilde sunulur:

3.1 Müracaat

• Müracaat, şubenin kurulacağı şehirdeki mahkemede gerçekleşir.
• Müracaat Alman dilinde ve resmi tasdikli şekilde yapılır. Tüm belgeler imzalı ya da resmi tasdikli şekilde sunulur. Yabancı dilde olan belgelerin resmi tasdikli Almanca çevirisi eklenmelidir.
• Şirketin amaç konusu için resmi onay gerekiyorsa, bunlar sunulmalıdır.
• Şirket, yönetmeliğin resmi tasdikli suretini sunmalıdır.
• Genel müdürler meşruiyetlerini belgelemek durumundalar, örneğin ortakların kararı ya da müdür atama kararı ortaklık sözleşmesinde bulunmazsa başka bir atama kararı ile bu husus belgelenmelidir.
• Şirketin bütün genel müdürleri isim imzalarını mahkemede muhafaza edilmesi için bizzat ve resmi tasdikli şekilde atmaları gerekir, yani bu bağlamda temsil mümkün değildir.
• Müracaat, temsil aracı tarafından yeter sayı ile gerçekleşir.

Müracaat aşağıdaki bilgileri içermelidir:

• Şirketin yönetildiği sicil adı ve sicil numarası.
• Şirketin yasal tipi.
• Şubenin daimi temsilcisi olarak şirketi temsil eden yetkili kişiler ve yetkileri.
• Yöneticilerin temsil yetkileri (örneğin tek ya da genel temsilcilik, gerekirse kendi yararına işlem ve birçok temsilin geçerliliği ).
• Firma ve şirketin ikametgâhı.
• Şirketin konusu.
• Şirketin ana sermayesi.
• Şirket sözleşmesinin yapıldığı gün.
• Muhtemel şirket süresi hakkındaki verilen kararın açıklamasını.
• Şirketin kaydı, şirket tescili ikametgâhın olduğu ticaret siciline geçtikten iki sene sonra gerçekleşirse,firma kuruluşundaki muhtemel taşınmaz mallar ve ana sermayenin miktarı hakkındaki bilgiler.
• Şubenin adres bilgileri.

Şubede ve şirkette sonradan yapılan değişiklikler için tekrar sicile müracaat edilmesi gerekir. Sicil mahkemesi geç müracaatı para cezası ile kabul edebilir, § 14 HGB (Alman Ticaret Kanunu).

3.2 Şirket ve İş Mektupları

Şubenin şirketini ya genel merkezin aynı şirketi ya da bundan ayrı olarak başka bir şirket yönetebilir. Genel merkezin şirketi kullanılırsa, anavatandaki sicile yapılan kayda göre gerçekleşmelidir. Örneğin şirket – yurtdışı yasal form ilavesi dahi- Almancaya çevrilemez. Eğer başka bir şirket kurulursa, şirketin ayrı olarak genel merkeze olan aidiyetini açıklanması gerekir (örneğin: ‘‘XYZ limited şirketinin ABC şubesi‘’).Şirketin şubesi Almanya’da kabul edilmiş olmalıdır, şirket özellikle aldatma yasağını § 18 Abs. 2 HGB ihlal etmemesi gerek yoksa kayıt engeli ile karşılaşılabilir.

Şubenin ticari mektupları en az aşağıdaki bilgileri içermelidir:

• Şubenin yönetildiği sicil.
• Sicil kaydın numarası.
• Yasal form ilavesi dışında yurtdışı şirketinin tamamı (Almanca yazılı açıklamanın olması uygun olur, örneğin GmbH Türk hukuku gibi).
• Yurtdışı şirketinin ikametgâhı ve sicili.
• Kanuni temsilciler.

4. Yurtdışı Şirketinin ya da Şubenin Vergilendirilmesi

Yabancı bir şirket Almanya’da işyeri ya da şube (ofis, üretim şirket vb.) işletiyorsa, işyerinin kazançları Almanya’da vergilendirmelidir. Ortaya çıkan vergiler şirketin yasal tipine bağlıdır. Vergiler, bir Alman şirketinin yasal formuna göre ödemesi gereken vergilere denk düşer. Almanya’da vergilendirilen şirketin kazancı, başka bir ülkede ya vergilendirmeden muaf tutulur ya da oradaki vergilendirmeye bağlı olur, bu durumda Almanya’da ödenilen vergi bedeli başka bir ülkenin vergisinden düşer. Ayrıntılar Almanya’nın başka ülkelerle yaptığı DBA’da (çifte vergilendirmeyi önleme anlaşması ile) tutulur.

4.1 Kurumlar Vergisi

Yabancı hukukun tüzel kişi için aşağıdaki vergiler denk düşer:

Yabancı hukukun tüzel kişisinin şube ya da işyerinin yurtiçi kazançları kurumlar vergisine bağlıdır. Bunlar sadece tüzel kişilerden alınır. Bu vergi gerçek kişinin gelir vergisine denk düşer. Kurumlar vergisi oranı esas olarak %15 olarak belirlidir.

Daha önce belirtildiği gibi Almanya’da vergilendirilen kazanç, başka bir ülkede ya vergilendirmeden muaf tutulur ya da oradaki vergilendirmeye bağlı olur, bu durumda Almanya’da ödenilen vergi bedeli başka bir ülkenin vergisinden düşer. Ayrıntılar Almanya’nın başka ülkelerle yaptığı DBA’da (çifte vergilendirmeyi önleme anlaşması ile) tutulur.

4.2 Gelir Vergisi

Yabancı hukukun tüzel kişisi olmayan bir şirket, bir Alman gerçek kişi (KGT o. e.K.) ya da Alman şahıs şirketinde (GbR, OHG, KG vs.) olduğu gibi ne gelir vergisine ne de kurumlar vergisine bağlıdır. Kazanç daha çok birlikte ve ayrılmış şekilde saptanır ve direkt ortaklara aktarılır. Ortakların kazanç payları gelir vergisine bağlıdır.

Kendisi gerçek kişi olan bir ortağın kazancı gelir vergisine bağlıdır. Vergi oranı artarak genelde %15 den %42’ye, yüksek kazançlarda %45 e çıkar.

Bu durumda da yine Almanya’da vergilendirilen şirketin kazancı, başka bir ülkede ya vergilendirmeden muaf tutulur ya da oradaki vergilendirmeye bağlı olur, bu durumda Almanya’da ödenilen vergi bedeli başka bir ülkenin vergisinden düşer. Ayrıntılar Almanya’nın başka ülkelerle yaptığı DBA’da (çifte vergilendirmeyi önleme anlaşması ile) tutulur.

4.3 Dayanışma Vergisi

Şu sıralar vergi yükümlülüğü olanlardan kurumlar ve gelir vergisinden (sermaye faizi) dayanışma vergisi alınıyor. Bu miktar kurumlar ve gelir vergisinin (sermaye faizi) %5,5 i kapsıyor.

4.4 İşletme Gelirleri Vergisi

Bunun dışında yabancı şirket şubesinin ya da işyerinin kazancı işletme gelirleri vergisine bağlıdır.

Sistem ve işletme gelirleri vergisinin hesaplanması karmaşıktır. Miktarı, yerel tahsilat sınırı yüzünden belediyelere göre değişir. Kural olarak işletme gelirleri vergisi yükünün yaklaşık ortalama %13 ile %15 arasıdır. Adi ve şahıs şirketlerinde işletme gelirleri vergisi gelir vergisi ile toptan hesaplanır, bu durum işletme gelirleri vergisinin bu şirketlerde çoğu zaman yükümlülük etkisini nötralize eder. Bu düşüncedeki amaç, gelir ve kurumlar vergisinin ek olarak toplam işletme gelirleri vergisi dolayısıyla sermaye ve adi şirketleri arasında büyük farklılıkların ortaya çıkmasını engellemektir.

4.5 İşlem Vergisi

Şirketin yurtiçinde yaptığı sevkiyat ve hizmetler vergiye tabidir (KDV). Bu verginin miktarı % 19 olarak belirlenmiştir. İndirimli vergi oranı öncelikle belirli gıdalar, kitaplar ve belirli sanat nesneleri için geçerlidir. Belirli sevkiyatlar, özellikle Avrupa Birliği içi sevkiyatlar işlem vergisinden muaf tutulur.

Yabancı şirketin şubesinin ya da işyerinin vergi dairesine olan işlem vergisi borcu, geri alınabilir vergi kadar azaltılır. Geri alınabilir vergi, şirkete başka bir şirket tarafından vergi zorunluluğu olan satış için fatura hesabı olarak işlem vergisi miktarı yerine geçer.